Тагата на една (не)задоволна жена од цеолсниот свој живот, почнувајќи од своето семејство. Од тој агол се запрашав.. – Дали Кармен може и сака цела своја тага, да ја собере во едно Фиќо?

Тешко дека, самата Кармен, а и многуте жени кои ги има и ќе ги има во сите опшествени промени, ќе избегаат од себе и од многуте натрупани емотивни прекршувања во себе. Само во едно Фиќо.

Жената тивко боледува за малку, малку Љубов, допир, страст, а пред се за Живот во себе. Бидејќи таквите жени се како полуживи, ненахранети од својот партер. Тој едносатвно не те погледнува, не те посакува страсно, и со немирна похот, како љубовницата.

Ја држи својата „доминантна“ жена далеку од очите на јавноста, за тој да биде доминантен. Да не му се видат „папучите“ кои ги носи по дома. А надвор е мачо тип… Неговното дволично живеење, оваа жена ја става на маргините во нивниот живот. Па оттука, многуте пријатели не ни знаат како изгледа…

Само се споменувана дека постои, а тоа е тажно сознание. Дека си жив дух. Дека си живеела меѓу многуте книги, весници и трите деца кои не си ни имала време да ги воспиташ.

Зошто?

Бидејќи и самата била незадоволна, имала бегство во минатото, кога била среќна, а живее во спомените на минатите возбуди, љубовни. Тие ја враќаат потајно, во животот, далеку од јавноста.

А тој не бил ни ту свесен дека неговата КАРМЕН има само една мала потајна желба, извикувана силно, но без дослух!

А сакала само една кола во која би го ставила целиот живот и би заминувала секогаш среќна – во своето ФИЌО. Насекаде, во малиот или голем град, љубовниот живот би си го „издувала“ со најоглема брзина на својот автомобил, би ги ставила децата и би заминала далеку од многуте книги и весници, полни прашина …

Е па, мили мои ЖЕНИ, на вас е одлуката, дали ќе чекате до последен момент да почине вашиот сопруг, за да почните да живеете во својот сон, кратко наречен живот, или веднаш ќе превземете нешто да си го разубавите и направите посреќен животот за себе и за окружувањето во кое живеете. Останува да го сместите својот мирен живот во срцето, за да не пиете пиво сами со книгите, кога имате со кого.

Приказнава ме донесе како гледач до солзи и одеднаш до смеа, и ги видов могуте жени кои сакаат само малку љубов. Жената која сака да побегне со првиот бивш дечко, кој само со еден мал комплимент во стил „ не си се сменила “ ќе ти го разубави мигот.

Купете си радот и она што малку ве прави среќни едно ФИЌО.

Видете ја монодрамата „Кармен“ во Драмски театар, во која Билјана Драгиќевиќ Пројковска целосно посветено, ни ја покажа својата широка актерска лепеза.

А таа ни порача – Не барајте многу од животот, за среќа е доволно малку, само малку љубов.

Таа љубов се вика Фиќо…

Катерина Грозданова

За театарската претстава „Кротка“ Текст: Ф. М. Достоевски

Краток осврт на Митко Гогов

Режија: Дејан Ангелов

Сценографија: Никола Пијанманов

Музика: Ставре Ангелаков

Ко-продукција: ЗГ „Култ – Транзен“ & НТ „Антон Панов“ Сцена 112, Струмица

Затоа што е тешко да се биде во матрицата на Достоевски, затоа што е ужасна судбина да се биде еден од неговите ликови, затоа што болката е загарантирана и неспорно жената е неминовна можност за страдање:

„Зашто жената – тоа ти е брате, ѓаволот знае што е, барем нив добро ги познавам! Само обиди се пред неа да ја признаеш сопствената вина: ‘Виновен сум’, – речи – ‘прости ми, извини’ – ќе ти упати цел порој префрлања. Воопшто таа нема да ти прости веднаш и просто, туку ќе те понижи како крпа, ќе ти го нареди и она што не било, сѐ ќе земе, ништо нема да заборави, дури и ќе додаде нешто свое, и дури тогаш ќе ти прости. И тоа најдобрата, најдобрата меѓу нив! Ќе ти истружи сѐ што може, потоа сѐ ќе ти натовари на главата – во нив се крие некакво мршојадство, во сите до последната, во тие ангели, без кои не можеме да живееме.“

А тие, жените, привид на ангели, секогаш во себе го кријат (ли) демонот(?!), се протнуваат (ли) во сите мали и големи моменти на преиспитување, вредеше ли да се љубат и колку сме крути, себични и исплашени тогаш кога ги нема. Во таа насока би сакал да започнам да пишувам, а би можеле првично да ја проследиме монодрамата „Кротка“ на здружението Култ – Транзен“ во соработка со НТ „Антон Панов“. Тие по долго време вратија на сцена една сериозна драмска тежина, во која Стојан Велков Трн маестрално ги вклопил сите негови актерски потенцијали.

Кротка е приказна за изгубената љубов, за краткоста на бракот прекинат од лабилна одлука, таа е ретроспектива за прокоцканите можности, за неверството и (не)верувањето. Кротка е претстава за гордоста, пркосењето на нормалното, за спомените и чувството на сепарација (духовна и материјална).

Стојан Велков Трн има изградено лик во кој постои целосно течение на емоциите, независно од тоа дали си игра со емоциите кои ја откриваат длабочината на човечката психоза или пак ја обојуваат тишината со детали од животот кој трепери пред судбоносниот камен. Различните психолошки состојби, нивната кохерентност и избалансираност со нарацијата која открива детали од профилираните (внатрешни) протагонистички судири прават новелата на Достоевски да започне еден сосема различен живот, независен од оригиналниот, адаптиран со современ призвук и вид, ослободен од класичното театарско сиже, а сепак трнливо, невообичаено, без наметнати нормативи. Трансформациите во неговото сеприсуство, моментите на присуство на неговото алтер его, отсуството на “здрава мисла“, дали животот е најголемиот залог кој може да се стави во хазардна дилема, вреди ли да се прокоцка недопреното, сето тоа во актерската целина, без претерани манифестации Стојан Велков Трн го пласира пред публиката во еден здив, со ритам кој го држи будно вниманието на гледачите во секој единствен, засебен момент. Се сеќаваме ли на луѓето кои ни недостигаат преку нивните реликвии, имаат ли тие приказна независна од реалноста и постоењето, дали има во нас трошка толеранција на духот?

Успешно реализиран режиско-сценски минимализам, во кој сите режиски клучеви и сценски решенија функционираат во нагласувањето на актерската игра. Сите оставени симболи го надоградуваат театарското дело, па така моноспектаклот „Кротка“ ни нуди повеќе можности за анализа.

Професионалниот спој на концептуалното со траги-фарсата на Стојан Велков Трн му отвора слободен простор во кој ќе се покаже повеќеслојниот, комплексен карактер, себеанализата бавно ни ја гради претставата за тоа што тој во себе носи (крие) и основното премислување на состојбите од повеќе аспекти, а амбиенталниот траор и тишината го оставаат гледачот во грч. Прекршувањето на вистините (колку се и дали е тоа само една) и реалноста (како таква) ја прават оваа постановка тревожна. Ароганцијата не е за сите, внатрешното преиспитување на позициите, односот со себе и со другоста во себе, имаме ли потреба од себеказнување… Асоцијативноста е овде крик за изгубениот живот, катарза.. Сопнувањето на каменот е видлив, шокантен доказ за карактерната несигурност и непредвидливост.

Зошто ли „Memento mori“ и зошто да бидеме сведоци на несреќа? Зарем сакаме да ја посведочиме сета болка на светот преку лично преживување на смртта? Тоа можеме само еднаш, зарем не?! И зошто ли се втуркаме во смртта со икона во рака? Зарем тоа не е уште еден контрапункт, дали е тоа правилно, ќе бидеме ли прифатени од Бог, иако судот сме го донеле сами? Се плашиме ли доволно од самите себе и нашиот луденс, дали трагедијата е нашиот излез од чистилиштето, дали лифтот на судбината ќе не носи нагоре или надолу? Прагматичното следење на кршливоста на човечкиот дух не тера одново да ги промислуваме движењата и дали остана нешто неискажано, недокажано. Кревки сме, се повеќе се оддалечуваме и полесно е да кажеме што не дели, отколку што е она кое ќе ни донесе духовен спокој.

Во овој случај сценографијата на Никола Пијанманов извонредно го доловува времето, атмосферата, светлината (темнината), црковната амбиенталност и сакралност, има ли финална мисла која ќе ни помогне да ослободиме сѐ? Прозорец на домот или портал кон вечноста, кон ослободувањето… Остана ли уште да се изоди или тоа беше крајот, всушност, дали стануваме свесни колку некој ни значи кога вистински ќе го изгубиме? А телото е овде, заледено, мумифицирано во нашите глави, изложено во целата негова светост, иако празно, безживотно. Се вртиме кон иконите и светците секогаш кога не јаде стравот, секогаш кога знаеме дека сме згрешиле, секогаш кога свесно (се) повредуваме. Бракот е само за најхрабрите. И љубовта.

Отворениот микрофон (open mic) е местрално решение кое режисерот Дејан Ангелов го користи за да даде една контемпорарна поетичност, модернистички пресек и своевидно доближување на “мислите кои не се слушаат“, па затоа е оправдана контрадикторноста во изнесувањето на елементарните, носечки сцени. Просторот е дизајниран со чистина, декорот и реквизите се таму само заради тоа што се ставени во функција. Целата претстава се бори со чистината, ја има и тогаш кога сме замрсени во карактерниот јаз на протагонистот, во неговата лична борба и страв, за музиката пак, која, иако можеби секогаш во позадина да ги црта по петолинието на аудиториумот непознатите предели на потсвеста. Експерименталното музицирање на Ставре Ангелаков одлично се вклопува во целиот тој концепт, само тропотот е тој што најгласно одекнува, се додека другата нарација гази нестабилно на тенка жица која во секој момент може да се откине и да настане молк. Флуидно ги прифаќаме тапите звуци, кулминираат тогаш кога на сцената владее мракот, а ние со кандило во рака ја бараме светлината во нас, додека повторно гласот се враќа за да ни каже дека има и полошо. Сенки сме, затоа таа е споредниот лик на сцената, ги разигрува деловите од сцената кои го кријат ѓаволот. Смртта или самоубиството како финален чин за пресвт, која е тенката линија меѓу животот и смртта, зошто кај сите тригерот е различен, зарем мораме сѐ да искусиме на сопствена кожа? Вреди ли материјалното кога длабоко во нас чуваме бездна?

Расклинувањето е болно, нема стигма на дланките, одењето во крајности е клучно решение, директните метафори прав одговор. Нема преглумување, напротив, постои совршен баланс меѓу музиката, сценографијата и комплетноста во актерската игра. Овој тим знаел што сака да донесе на сцена, а сцената, струмичката…?! Таа долго плачеше за вакво дело. Браво екипо, ќе ја гледаме повторно, а зарем има нешто поубаво од тоа да сакаме да ја гледаме повторно?!

Вчерва бев во театар… 
Не е битно во која театарска зградата бев; не е битен ни градот, не е битна ни земјата, та дури ни тоа – на која страна од светот се случи таа моја посета на театар. Од се`, само беше битно, дека – единствена мисла, единствено чувство, единствен впечаток кој ме обземаше, од мигот кога започна преставата –па се до овој миг – беше и се уште е’ – сеќавање на онаа “старо пророчко кобење“, онаа “фрлена клетва“ врз театарот – од страна на господинот Роберт Шекнер. Онаа негова “зла мисла“, каде тој коби, тој предвидува, дека театарот во 21-от век ќе исчезне! Или ако има ‘среќа“, ќе се претвори во нешто налик на страшно здодевен “гудачки квартет“ – што би преставувала мошне мачна, тешка, долга агонија на умирање. Навистина “зло кобење“, навистина гаден крај за театарот; навистина сурoва и ужасна смрт!
Лош почеток! Лош, лош, почеток. Многу лош почеток … … …многу, многу, многу лоша експозиција, за едно обично, поздравно, пригодно, писмо – по повод на –“27. Март – Светски ден на театарот“ – би требало да се засрамам од самиот себе.
Сме дошле во театарот – празни – и ќе си заминеме од театарот, дома – празни!
Почитувани мои колеги, вљубеници, но и мразачи – на театарот, и ако е „загарантирано и потврдено“- никогаш, ама никогаш(!) – од театарот не може, не смее, да се замине празен – Не може!Не смее! Не треба да биде така!!! Не може, и тоа од една едноставна причина… Бидејки,ТЕАТАРОТ, пред 25-века – бил создаден од ХРАМ, и тоа ХРАМ посветен на богот ДИОНИС – следствено на тоа, ако ТЕАТАРОТ е ХРАМ, тогаш во секој ХРАМ т.е. во секој ТЕАТАР се случувал ( и мора се уште да се случува ) РИТУАЛ… А штом веќе влегуваш во ХРАМ ( ТЕАТАР ) и присуствуваш на РИТУАЛ( ритуал – што денес, популарно, се нарекува “театарска престава“) – едноставно, не е можно, да си заминеш од ТЕАТАРОТ т.е. од ХРАМОТ – празен! Од ХРАМОТ секогаш си заминуваш со сознанието што ќе ти го даде БОГОТ на тој ХРАМ – во наш случај – тоа е ДИОНИЗ. Па така, и актерите ( некогашни свештеници ) и публиката ( народот, дојден, дента да присуствува на “обредот“ ) – секогаш преку РИТУАЛОТ ( ТЕАТАРСКАТА ПРЕСТАВА ) на кој присуствувале, си заминувале од ХРАМОТ ( ТЕАТАРОТ ) – добивајки на подарок – магија, а преку добиената магија- доживувал КАТАРЗА, си ја земал КАТАРЗАТА, и од тогаш – секој со својата КАТАРЗА– Заминувал засекогаш изменет!
Тогаш, пријатели мои – Кај е заебот! Би требало се да е во ред, а не е!
Ќе се обидам малку да го надопишам, дообјаснам, и поедноставнам, споменатиот – Шекнер Ричард – И ќе кажам: “ТЕАТАРОТ СЕ УШТЕ НЕ Е МРТОВ! НО ЗА ЖАЛ, ПОЛЕКА, ОД ДЕН НА ДЕН, ОД МИНУТКА ВО МИНУТКА – ТОЈ, ТЕАТАРОТ, УМИРА!
А УМИРА БИДЕЈЌИ НЕДОСТИГА “ПЕТИОТ ЕЛЕМЕНТ“ т.е. НЕДОСТИГА КАТАРЗАТА!
По разлистување на стотици книги, кои веќе сто пати ги имам разлистано – Дојдов до два мошне битни заклучоци!
1.Дека ако од ТЕАТАРОТ исчезне КАТАРЗАТА, ТЕАТАРОТ ќе УМРЕ!
-и –
2.Театарот, во секоја своја форма, жанр, сегмент, елемент… што и да е – Мора да остане жив! А за да биде и остане жив – зависи исклучиво од КАТАРЗА, од онаа – магичното, таинственото, волшебното – што го содржи секоја – вистинска антологиска драмска т.е. театараска приказна!
И ете – стасавме до одговорот!
ПРОСТО, ЛОГИЧНО И ЕДНОСТАВНО – од тој РИТУАЛ, од таа ТЕАТАРСКА ПРЕСТАВА- на која, исто како мене, сте биле вчера, не е можно, длабоку во себе да не ја земете и не ја сочувате, подарената –КАТАРЗА!Волшебна врвка – која секој ја има во себе и токму таа, магична нитка, го врзува со БОГОТ – со ДИОНИЗ, со богот на театарот… 
Како стар “театарски волк“, пред да заминам, ќе ви откријам уште една голема тајна:
“ НАЈДОБРА ТЕАТАРСКА ПРЕСТАВА Е ОНАА ПРЕСТАВА, ШТО ПО КРАЈОТ, СЕКОЈ ОД ГЛЕДАЧИТЕ, ДОМА, СО СЕБЕ, ЌЕ СИ ПОНЕСЕ СОСЕМА ПОИНАКОВ „ПЕТТИ ЕЛЕМЕНТ“. ШТО БИ ЗНАЧЕЛО ДЕКА, НАЈДОБРА ПРЕСТАВА Е ОНАА, КОГА, СЕКОЈ ДОМА КЕ СИ ЗАМИНЕ СО ПОТПОЛНО РАЗЛИЧНА, САМО СВОЈА,КАТАРЗА, САМО СВОЈ„ПЕТТИ ЕЛЕМЕНТ“!“

Југослав Петровски

Драмски писател
и
Преседател на Здружението на драматурзи и сценаристи на Р.М.

Б: Најнапред, честитки за високото признание. Во мноштвото награди што ги имате добиено се вклучува и најновата од фестивалот „Чернодрински“. Кои беа вашите првични импресии?

Б.М: Да ви кажам, бев во Берлин, на „Берлинале“ и ми се јави уметничкиот директор Катерина Коцевска. Си мислам, ме бара да се видиме и да поразговараме и ни на крај памет не ми беше дека ми се јавува да ми соопшти вакво нешто. Ја известив со порака дека сум надвор од државата и пишав да се слушнеме. Кога се слушнавме, ми кажа дека заедно со Владимир Милчин сме предложени. И затоа, наградата ми е уште подрага. Подрага, дека ја добиваме заедно, оти сме ја почнале и кариерата заедно. Сите мои професионални претстави одиграни на фестивалот „Војдан Чернодрински“ што сѐ вистински претстави, претстави кои биле квалитетни и со уметничка тежина, сите тие се работени со режисерот Владимир Милчин. Дури и првата професионална награда што ја добив на МТФ, во 1984 или 1985 година, во „Дожд во Вертомонто“ беше негова режија и токму затоа, многу ми е драга оваа награда.

Б: Во услови на потврдена, апсолутна театарска зрелост, чии почетоци датираат од 1973 година, каде го сместувате или, како го оценувате ова врвно признание – Наградата за животно дело?

Б.М: Секоја награда си има своја тежина. Меѓутоа, кога сме кај оваа награда, има посебна тежина, бидејќи доаѓа од колегите, од театарските луѓе и доаѓа од еден фестивал кој има свој долг век. Јас сум само десет години постар од фестивалот и може да речам дека ми е многу драга оваа награда и дури ми е подрага од оние што сум ги добил од одредени стручни комиси во кои одлучуваат неколкумина. Затоа, ова е нешто друго и им благодарам за тоа.

Б: Оваа ваша оцена говори во прилог на значењето и важноста на признанијата што доаѓаат од фелата. Дали тоа можеби ѝ дава една дополнителна, додадена вредност на наградата за животно дело?

Б.М: Тоа е точно. Наградата доаѓа од фелата. Јас имам добиено и меѓународни награди во Албанија, Бугарија, Косово, Кишињев – Молдавија, во Киев -Украина, каде добив прва награда за најдобар актер, како и други признанија, но оваа, ми е нешто посебно и може да кажам дека е едно заокружување на кариерата и ако, ќе продолжам, се дур имам здив и стојам на нозе.

Б: Вие сте актер кој, освен на мајчиниот албански јазик, игра и на повеќе други јазици. Вашиот театарски живопис е богат, искуството огромно. Ким Мехмети коментира за Вас дека: „Посебното на актерското царство и во биографијата на Бајруш Мјаку е дека тој нема улоги кои можеш да ги издвоиш и да ги наречеш негово врвно остварување„. Може ли за публиката на фестивалот да издвоите нешто, нешто што Вам ви е посебно важно?

Б.М.: Во мојата последна автобиографска книга што ја пишував и веќе е издадена, имам една статија во која зборувам за актерот и велам дека актерот кој ја нема дарбата за трансформацијата, тој актер, има краток живот на сцена. Јас сигурен сум дека таа дарба сум ја имал од време, од господ, се разбира, оти во многуте големи карактери и улоги од светската и од нашата драматургија што сум ги толкувал, најзабележително е тоа, дека, нема повторување, туку е секогаш ново, и во тоа е вештината на актерот.

Б: Во духот на слоганот од годинашниов фестивал: „Ова е наше време! Време за театар“, каква е вашата лична перцепција: какво е ова наше, театарско време?

Б.М.: Мислам дека театарот не е тој што беше, зашто не сме ние, односно мојата генерација, не е на „пиедесталот“, поточно, не сме активни во смисла на луѓе кои одлучуват за репертоари, за претстави, за фестивали, за учества… И, имам впечаток како да сме затворени во круг, како да сме затворени во „нашето маало“. Ние треба да престанеме да бидеме затворени и да излеземе надвор во светот и да се натпреваруваме со тие кои, навистина, значат и култура, и театар. Со самото заокружување или затворање во себе, мислам дека театарот, малку како да тапка во место. Но, секако и сигурно дека има надеж и таа зависи од генерациите кои сега се школуваат и доаѓаат и би сакал тие да бидат поактивни. Не само да се вработат во театарот и да добиваат плата, туку да мислат за театарот, да се посветат на театарот, да го носат театарот во себеси, а во никој случај само да бидат во театарот. Има голема разлика да бидеш внатре, или да го носиш во себеси.

Елизабета Ангелеска Атанасоска
Фото: Оливер Ангелески

Црвеана завеса. Точно го одслика овогодинешниот плакат на овогодинешниот “ Војдан Чернодриснки„ како некој однапред да има шепнал на креаторите при одбирањето на плакото, за она што го чека гледачот.

По 54 пат на МТФ, ја расплака црвената плишана завеса од тага, и со по некоја солза радосница. Некои напред, а некои позади. Застанаа нашите актери, режисери, осветлувачи, испиценти, тонски мајстори …

Секој со својот ансамбл си го донесе својот багаж, со се она што го сработил. Имаше што да се погледне оваа година, но, мислам дека само три претстави го заслужуваа она мото, кое за цело време не следеше на овој фестивал:

 „Ова е наше време, време за Театар„

Секогаш е време за Театар, секогаш сме сега и овде, односно во и на осумте фестивалски денови во Прилеп.

Мојот внатрешен инстинкт кој години наназад, не ме лаже за она што е во мометов актуелно, го потврдија претставите како „ Животинска фарма„ на Струмички театар, која зборува за проблемот овде и сега, во фармава во која сите ние „претаме“ како давеници во кал и смрдеа, отрови и ГМО … а да не говорам дека, кој и како не води, секој кој ја има прочитано книгата или гледано оваа престава барем еднаш, тоа сигурно го знае.

Втора претстава која соодвествува со мотото на фестивалот е  “ Странци“ на Драмски театар – Скопје, која е токму тоа сега и овде. Живот кој во модерниот „ај – фон„ свет фамилијарен, пријателски  полека се јаде и руши, при една пријателска средба . Почеток на една навидум едноставна игра… Низ која сите ние секој ден, или, барем еднаш сме се нашле во нашите животи.

Криенка “ај – фон“ –  миженка, пу пу те видов, те фатив жив …

Секако, претставата “ Пиреј „ си имаше точно место во овој контекст, од аспект на тоа што денес се случува, втемелено во една реплика:

 „ Која е и како се вика оваа земја ?!„

Е, тоа ни се случува СЕГА И ОВДЕ! Затоа, поборник сум на идеата секогаш да има барем една ваква драма која говори за корените…Потврдата што го оправда нејзиното присуство годинава на фестивалот. Се и наградите за Марија Спиркоска Илијеска – Велика и  Александар Степанулески – Јон, заедно со наградата за музика од Димитар Андоновски.

Лауреата е претставата на Битолски театар “ Бакхи – краток распад на историјата“…

Искрено, бидејќи, не ја гледав, мојот желудник не ги вари ваквите претстави, но,  според она што се говореше меѓу публиката на тркалезните маси, ме направи среќна што не ни влегов.Ништо не ми значи  пристапот, на вулгарноста вадењето на своите гинеталии пред публиката, што денес се нарекува модерен театар!

Сигурно ваквите претстави си имаат свој публика, но, не МТФ „ Војдан Чернодрински„!

Благодарам на сите што се потрудивте и оваа година, а се надевам до година ќе бидеме помудри и нема да си ја распараме внатрешна завеса и нема да не одвратите од одењето во театар. До следното дружење!

Гледачот

МОДЕРНОТО ГО ЗАСЕНИ ТЕАТАРОТ!

Секој крај е и нов почеток…Ако се суди по крајот на  годинешниов МТФ “Војдан Чернодриннски, модерното го “ засени “ Театарот! Ќе живееме модерно, (не)ќе се сеќааме на традиционалното, УБАВОТО!

Ако е по уметничко- народната, тогаш, што ќе си посееме, тоа и ќе си жнееме, или по модерното, што живееме, тоа ќе преживееме, (кој-како) па  и доживееме, така, го добивме годинешниов победник, во име на модерното, наспроти назадното!

За почеток, имаме победа на модерното, над традиционалното,односно, на она што поголо, макар  и неоправдано, толку по сегашно,толку понаградено….

СЕТО ОСТАНАТО ОСТАНА НАГАДЕНО!

Без намера за ничија деградација, сметам дека основната идеја дека Театарот живее по принципот “ЕДЕН ЗА ЕДЕН„ во односоот актер – публика, но, го изгубивме компасот топејќи се во времето- невреме!

АЈ, НЕКА НИ Е СО СРЕЌА, ПА ДА ПРОДОЛЖИМЕ ДА ПРАВИМЕ ТЕАТАР!

БОРЧЕ ГРОЗДАНОВ

Љупче Петрески

Вечерва, на програмата на МТФ „Војдан Чернодрински“, се одигра претставата „Пиреј“, драматизација на истоимениот роман (втората Библија на македонскиот народ) на Петре М. Андреески, во изведба на одличниот прилепски театарски ансамбл.
Втор пат ја гледам оваа претстава и, по втор пат просолзеа моиве очи … над судбината на македонскиот народ. Впрочем, речиси сите во публиката, пуштија по некоја солза. Претстава со емотивен набој, која предизвика силна емпатија кај публиката. Не се сеќавам кога последен пат, во изминативе две децении, некоја претстава „измамила“ толку многу солзи. 
Не можам а да не направам паралела: Македонецот во бурните времиња на Првата Светска војна – македонецот во денешните бурни времиња.
Тогаш се борел за државност и докажување на својот идентитет – ништо не е поразлично и денес.
Во тие времиња кој како стигнел не прекрстувал: срби, бугари, грци! Но, бидејќи „пиреј“, не успеале да не’ искорнат, и сме останале Македонци.
Денес, успеавме да го направиме тоа што тие, србите, бугарите и грците, не успеаја. Ги „надмудривме“. Сами се прекрстивме!
Прекрасна претстава. Одлична музика. Сцена да „ѕвони“. Фантастична глума на сите актери. Марија Спиркоска и Александар Степанулески импресивно ја „носеа“ претставата. Честитки за сите актери, односно до целиот колектив на претставата. 
Најобјективно гледано, најдобро досега!

Љупче Петрески

Орвеловата вонвременска „Животинска фарма“ е базирана на настаните (револуциите во тогашна Русија) кои претходеле и довеле до ерата на Сталин. Тој, Орвел, успешно го исмева сталинизмот, потенцирајќи дека Руската империја, се претворила во брутална диктатура врз база на култот на една личност. 
Вечерва, на театарскиот фестивал во Прилеп, струмичкиот ансамбл „Антон Панов“ се претстави пред прилепчани со претставата „Животинска фарма“ во која, режисерот Љупчо Ѓорѓиевски не само што автентично ни го претстави Орвел, туку и успеа успешно да ги вмрежи нашите општествени случувања и да ги исмее актерите-учесници во настаните кои претходеа и не доведоа до општественото дереџе во кое моментално живееме. Па така, во „животинската фарма“ видовме „шарени револуционери“; видовме како дел од нив станаа власт, станаа министри или владини функционери; видовме потрчковци; го видовме Премиерот во вистинско „светло“; видовме „шмркање“ кокаин; видовме како револуцијата ги изеде своите деца; видовме раскалашаност на власта; видовме преименување од „Бивша животинска фарма“ во „Република животинска фарма“; видовме и „животни“ кои извикуваа „Да живее Македонија“; видовме терор, репресии; видовме брутална диктатура. На крајот, дури и Могерини ја видовме!
Видовме многу добра постановка, во невообичаена средина каде гледачите и актерите беа сместени во некаков хангар. 
Моите очи видоа многу добра глума, интересна сценографија, костимографија, одлична музика и мали режисерски недостатоци. 
Summa summarum многу добра претстава!
Најинтересно е што оваа и ваква престава доаѓа од родниот град на …

“… Прилеп бил град на моето детство. Бос го имам шетано по браздите, на Селечка, на Маркукуле… Го паметам Прилеп како что веројатно поввеќето овде во салата, не го паметат и секогаш кога ќе дојдам сум посебно возбуден.„

Владимир Милчин

“ Сега кога мислам, кадде ли поминаа овие 45 гоодини на сцената, на тоаколку пати сме играле на оваа сцена, колку пати сме биле аградени, си велам, можеби ќе заборавиме. Само драга публко, нема да го заборавам, вашиот искрен аплауз „

Бајруш Мјаку