МОНКЛ

 

професор Христо Петрески

ЗА РАСКАЖУВАЊЕТО, ПАТУВАЊЕТО И СОНУВАЊЕТО

Мал есеј за животот, книжевноста, театарот, филмот…

2.

Уште кога немавме радио, татко ми секоја вечер ме заспиваше раскажувајќи ми приказни.

А, потоа тоа го правеа Никола Автовски и Борис Мајсторов.

Најсладок беше сонот по раскажаните приказни, зашто продолжував да патувам по измислените и замислените предели, заедно со надреалните и џиновските јунаци, и така бегајќи од нив или трчајќи по нив прескокнував планини, препливував мориња и океани, за кога ќе се разбудев испотен од страшните соништа – да не можам да поверувам дека безгранично скитав и талкав, па дури и летав цела ноќ, а сé уште се наоѓам испотен во мојот тесен кревет…

АКТЕРСКИ ПРОФИЛ

 

КРШЛИВАТА ЛАУРА СО КРИСТАЛЕН ОДСЈАЈ!

Инвалиднината е во умот, го надминува на физикусот “бумот“, кога со кроткост, речиси безгласност ќе го докаже своето постоење, наспроти сиот скршен свет во кој битисува, за да покаже дека постои, отелотворена преку стаклото-кристал алијас Лаура Винфилд…Таа, ќерката, сестрата, напати слугинката на скршената суета, заедно со Анкица Бенинова, танцува, притоа не здробувајќи ништо, освен себеси…

Тивкиот приказ на немоќта, тажниот сјаен поглед, навлажнет од внатрешни солзи,невидливи а присутни, Анкица ги доловува со чудесна гласовмна трансформација, небаре детенце, сеуште неодвоено од Мајчината папочна врвца…

Грижната Лаура е исто толку кршлива, како и малите, за неа живи, животинчиња, од нејзината Стаклена менажерија, неизлечиво вљубена во Танцот, Музиката, Љубовта…

Но, таа, Љубовта не и одвраќа во стварноста, но и ги остава грижата и копнежот, првата поради потребата од нишката-закрпа спротивставена на семејниот распад, а вториот, како доказ за (не) вистинитоста на Светот…

Сите овие компоненти од ликот запишани и навестени од Тенеси Вилијамс, и напати недоисцртани од режијата на Драгана Таневска, на сцената на Струмичкиот театар, со неверојатно скротена внатрешна енергија и извонредно дозирана, во суптилен, нежен, но, “громогласен“ израз, го слика и досликува, гради и надоградува едно мало, наизглед кревко девојче- актерска лавица, актерката Анкица Бенинова!

Честитки, секоја чест!

БОРЧЕ ГРОЗДАНОВ

САШО ДИМОСКИ, драмски автор

 

Во прво лице

СОНУВАМ НА СЦЕНА СО ОТВОРЕНИ ОЧИ

1. ЗА СЕБЕ: Пристуен сум.

2 . ЗА ЉУБОВТА: Го движи светот.

3. ЗА ЖИВОТОТ: Сѐ уште не ми е познат до крај.

4. ЗА ТЕАТАРОТ: Слобода.

5. ЗА ДОБРОТО: Неопходно е.

6. ЗА ЗЛОТО: Го има.

7. ЗА НЕПРИЈАТЕЛИТЕ: Непријателите?

8. ЗА ПРИЈАТЕЛИТЕ: Скапоценост.

9. ЗА СЦЕНСКАТА ПРАШИНА: Треба редовно да се чисти.

10. ЗА КОЛЕГИТЕ: Прекрасни се.

11. ЗА НЕНАПИШАНИТЕ ТЕКСТОВИ: Чекаат.

12 . ЗА ИДЕЈАТА: Ништо без идеја.

13. ЗА СОНОТ: Сонувам на сцена. Со отоворени очи.

14. ЗА ЈАВЕТО: Такво е какво што е. Бегам во сонот.

15. ЗА ВИНОТО: Не пијам вино.

16. ЗА СЕМЕЈСТВОТО: Ми недостига повеќе време поминато со семејството.

17. ЗА КРАЈ: Крајот е неопходност. Важно е сето она до крајот.

ДОДЕЛЕНИ НАГРАДИТЕ ОД  ГОЛА МЕСЕЧИНА 2018

Меѓународното жири на 5. Интернационален фестивал на комедијата  „Гола месечина“ 2018, што се одржа од 18 до 24 јуни, во состав Иван Лео Лемо (претседател на жирито), Магдалена Ризова Черних (член) и Љупчо Петрушевски (член), по проследувањето на шесте претстави (три од Македонија и три од регионот) едногласно ја донесе следнава одлука:

  1. Наградата Гран при за најдобра претстава се доделува на „Једваносимсобоакаломистобо“ на „Сараевскиот воен театар – САРТР“, Босна и Херцеговина.

 

  1. Наградата за најдобра режија му се доделува на Алеш Курт за претставата „Једваносимсобоакаломистобо“ на „Сараевскиот воен театар – САРТР“, Босна и Херцеговина.

 

  1. Наградата за најдобра машка улога му се доделува на Фаик Mефаилоски за ликот на Ерџан во претставата „Синиот портокал“ на „Театар Џинот “ од Велес, Р. Македонија.

 

  1. Наградата за најдобра женска улога ѝ се доделува на Сања Крстовиќ за ликот на Живка (Г-ѓа. Министерка) во претставата „Госпоѓа Министерка“ на Народниот театар од Ниш, Р.Србија.

 

  1. Награда за најдобра епизодна улога се доделува на  Анета Томашевиќ за улогата Госпоѓа Потер во претставата „Kидај из моје кухиње” на Шабачкиот Театар.

 

  1. Награда за костимографија се доделува на Елена Дончева за претставата „Дванаесетта ноќ (спроти Водици)“  на  Н.Т. „Антон Панов“ – Струмица.

 

  1. Награда за млад актер им се доделува на актерите Ефтим Трајчев Ѓаурски од Н.Т. Штип, за улогата во претставата „Умри машки“ и на Давор Сабо од „Сараевскиот воен театар – САРТР“ за улогите во претставата „Једваносимсобоакалимистобо“.

 

Вечерва фестивалот ќе се затвори со претставата „Тоби“ во продукција на Театар за деца и младинци – Скопје, по што следува официјалното доделување на наградите, а веднаш потоа ќе го проследите настапот на стендап комичарот Марјан Ѓорѓиевски.

 

Шекспир во Битола

 

12 претстави според драмите на Вилијам Шекспир, на десет јазици, и во изведба на околу 300 актери, домашни и странски, го сочинуваат, шесто по ред, издание, на театарскиот фестивал Битола Шекспир фестивал, кое почна синоќа 23 јуни и ќе трае до 30 јуни.

Со изрека од Шекспир градоначалничката на Битола, Наташа Петровска, го отвори фестивалот во Народниот театар во Битола, а битолскиот глумец Огнен Дранковски, кој работи и твори и во Глоуб Лондон го најави отворањето, признавајќи дека има блага трема од возбуда.

Фестивалот почна со изведбата на “Јулие Цезар- Рес Публика или Коза Ностра” на домаќините, битолскиот народен театар, со Соња Михајлова, Иван Јерчиќ и Петар Горко во главните улоги. Вечниот Шекспир пренесен на сцена низ една актуелна призма, одново го постави прашањето кој владее со општеството, и дали имаме республика или коза ностра? По бурните аплаузи, домаќините и гостите актери од Хрватска, Романија, Казахстан и други земји, славеа во Белата куќа, со одличниот рок бенд “Ние, другарите”. Во следните денови, како што ни откри актерот Борис Чоревски, по секоја претстава во холот на театарот ќе следува забава со некој бенд. “Кралот Ричард Трети”, “Шекспир сонет 66″, ” ЈасХамлет”, “Отело-незаконска литургија”, “Сонот на Вилијам”, “Ромео и Јулија не трагедија”, “Магбет”, “Жените на Шекспир”, концерт “Шекспир акапела”, “Кралот Лир” и “Зимска бајка”, е програмата на фестивалот. Театарска Битола цела седмица ќе пулсира во ритамот на вечните дела и мисли на најславниот драмски пишивач, Шекспир. Фото: Стефан Ѓоргиевски

Валентина Ѓ. Парго

“ Бабец театар “

 

„Смешно чудовиште“ ги одушеви и децата и членовите на жирито
– Нова Македонија – 12.08.2014
ЧЕТВРТО ИЗДАНИЕ НА ТЕАТАРСКИОТ ФЕСТИВАЛ „БИТОЛИНО“ Над 1.000 љубители на театарската уметност минатата недела во Битола ги следеа претставите на учесниците на 4. издание на детскиот театарски фестивал „Битолино“. Покрај членовите на театарската школа „Бабец“, која е и иницијатор за одржување на оваа манифестација, на фестивалот учествуваа и театри од Италија, Хрватска, Романија, Србија и од Израел. „Битолино 2014“ се одржуваше во големата сала на Центарот за култура, во рамките на битолското културно лето „Битфест“. – Одамна не се памети кога имало толку многу посетители на театарски претстави во Битола. Таква публика, каква што имаше сите три дена, додека траеше фестивалот за деца „Битолино“, им посакуваме и на најреномираните театарски куќи. Иако претставите се играа на разни јазици, сепак сите добро ги разбраа, бидејќи сите актери зборуваа на еден, на јазикот на театарот – вели директорот на фестивалот „Битолино“,Васко Мавровски.ОПРАВДАНИ ОЧЕКУВАЊА Тој додаде дека фестивалот во целост ги оправда очекувањата.- Ова издание беше едно од најдобрите досега. Нашите амбиции беа на годинашниот фестивал да настапат помалку театри, но со висок квалитет, што се покажа како сосема добар потег. Навистина сите три дена, додека траеше фестивалот, видовме неколку извонредни претстави. Годинашното издание на „Битолино“ е најдобра препорака за идното јубилејно издание, кое ќе се одржи петти пат – рече Мавровски.Овој познат актер на Народниот театар-Битола е еден од иницијаторите за неговото одржување.Инаку, годинашниот четврти по ред ИДТФ „Битолино“ почна во понеделникот, 5 август, со „Алиса во земјата на чудата“ од Луис Керол на Детскиот културен центар Белград од Србија, во режија на Ања Суша. Оваа интерактивна и едукативна претстава со минималистичка сценографија познатата приказна ја долови на малку поинаков начин, но сепак близок до децата.Во текот на следните денови беа прикажани и претстави од Израел, Романија, Хрватска и од Италија.ГОЛЕМ ИНТЕРЕС Од Израел ја видовме куклената претстава „Кога сѐ беше зелено“ на Дикла Катц и Ави Злича од театарот „Клуч“ од Тел Авив. На големо задоволство на младата публика претставата се одржа двапати.- Тоа е пиеса без зборови, за едно момче и дрво, за децата и возрасните, за зеленилото и бетонот. Оваа претстава учествувала на фестивали во Унгарија, Сенегал и во Јужна Кореја и е добитник на Наградата за најдобар детски мјузикл за 2014 година – рекоа авторите Дикла Катц и Ави Злича.Тие додадоа дека одлично се чувствуваат во Битола и оти им е драго што децата во публиката целосно биле внесени во претставата.Интерес побуди и претставата од Романија „Падобранци“ на Ивица Шимич, во продукција на „Тандарика театар“ од Букурешт. – „Падобранци“ се смета за култно дело на Шимич, кое е одиграно на три континенти на многу светски фестивали, во Сиднеј, Вашингтон, Токио, Лондон. Тоа е претстава што навидум се занимава со гравитацијата, а всушност зборува за животот, кој е испреплетен со подеми и падови и во кој сите по малку сме падобранци – рече Олга Бела.На третиот и последен фестивалски ден ја видовме хрватската претстава „Смешно чудовиште“ на Ана Пролич, во продукција на „Мала сцена“ од Загреб, работена според текстот на јапонскиот драматург Асаја Фуџита. Таа зборува за љубовта меѓу чудовиште и една слепа девојка. Беше прикажана и италијанската пиеса „Елмеровите соништа“ на Џорџо Пузоли, во продукција на „Театар сенка“ од Марцало. Во неа се зборува за едно мало слонче Елмер, кое се бори да ја ослободи саваната од луѓето и нивното ѓубре. ПРИКАЗНА ШТО ОСТАВА БЕЗ ЗДИВ Стручното жири во состав Валдет Рама, актер и режисер од театарот „Додона“ во Приштина, Борис Чоревски, доајенот на битолскиот театар, и Бојана Артиновска-Трпческа, ликовен уметник, најпрестижното признание на фестивалот „Гран-при“ ѝ го додели на претставата „Смешно чудовиште“ на театарот „Мала сцена“ од Загреб, Хрватска. Во претставата улогите ги толкуваа младите глумци Дајана Бјондиќ, Петар Цвирн и Иван Вукелиќ, кои оставија одличен впечаток, а одлична беше и костимографијата.
– Станува збор за детска претстава, која остава без здив, која ќе ве насмее, ќе ве расплаче, ќе ве воодушеви со својата естетика, одличната актерска игра на тројцата актери, прекрасните костими и пред сѐ уникатната приказна, која поставува прашања за тоа како гледаме на другите луѓе, како се препознаваат чудовиштата, по срцето, по ликот или по делата. Оваа претстава беше вистинско уживање да се проследи – изјавија членовите на жири-комисијатаМошне добар впечаток оставија и младите актери на театарското училиште „Бабец“, кое работи во игротеката „Мали генијалци“. Нив ги видовме во претставата „Вреќа полна желби“, под менторство на Јулијана Мирчевска.

“ Шиле “ монографија за Васил Шишков 

 

ПОВЕЛЕТЕ ВЉУБЕНИЦИ ВО УБАВИОТ ЗБОР!!!

 

Да се дружиме во негова чест, бидејќи токму денес требаше да го прослави својот 48 роденден!.

 

“ Шиле “ монографија за Васил Шишков 
автор Борче Грозданов 

ОД АВТОРОТ

Клучалка отворена за сите

Да се распостели еден живот, човечки, човечно, непосредно, со сите недостатоци и доблести, а притоа да не се задржи дозата на воајеризам, да се исклучи сеирџизмот, неискрените намери, па дури и цинизмот, особено ако се работи за еден турбулентен бит, каков што е тој на Васил Шишков, не само што е невозможно, туку е и непожелно.
Ова е, пред се, така бидејќи, самиот тој си ја распостилаше душата, пред се и над се , знаејќи дека задгрбното озборување не му бега, “ копањето ”, по неговите рани, исто така, само и само за да се задоволи eгото, помало од зрно прашина, на не мал број негови “душегрижници“!
За жал, тоа, беше негово секојдневие, па така, авторот на ова писание – животопис, не ја исклучува можноста дека и тој, но и сите вие, кои ќе допрете до ова четиво, нема да го осквернавите со некоја си своја “ квази тема за дилема ”… / ПРОДОЛЖУВА /

Стаклената менажерија во стаклена гардероба

 

Конечно, по подолго време, видов класични костими, во една модерна – класнична драма. Костими кои ни прикажаа преку елеганција, со примеси на многу убава, строга, конкретна линија, што е со семејството кое живее во својот беден “раскош“.

Мајката, дама во стара гардероба, и своите две чеда ги вклопила во праволиниското живеење. Така налага опшеството во рамките на грижата за семејството…

Ме водеше цело време чувство дека актерите беа слеани во костимите, а сето тоа придонесе уште повеќе да ни биде раскажана претставата низ костими. Особено “стаклената“ Лаура која и  во двата костими ги имаше сите оние чувства, на силна/кревка девојка, а карактерот низ целата претстава ја правеаеше кревка, страмежлива, за сепак, на крај достоинствено како и што се очекуваше од најавата на нејзиниот фустан. Линија на Стаклената девојка, борец.

Машките костими си ја имаа својата улога низ приказнта, од абициозен авантурист, до амбициозен и надежен политичар. Ниту за миг, дел од нивните костими не “мрднаа“ од нивните тела.

Затоа, многу се израдував од тоа што го почувствував, а моето гледачко око не остана рамнодушно од донесената креативност на сцената. Си земав за право да напишам неколу реда. За костимите на Ванчо Василев…. кој се повеќе ја покажува и докажува, умешноста во делот на костимографијата во Теаарот. Уште еднаш ми се потврди дека актерот / костимограф си ја завршил работата проесионално, и дека длабоко аналитички влегол во текстот.

Му благодарам!

Гледачот

 

Гавела од Загреб со претстава „Крал Рикард III“ во Скопје

 

На 22 јуни (петок) во Македонски народен театар, а во рамките на Скопско лето гостува театарот Гавела од Загреб со претстава „Крал Рикард III“ од Вилијам Шекспир, во режија на Александар Поповски

„Гавела“ ја крена летвичката неверојатно високо и нема да биде лесно да и се парира…Тоа е Шекспир кој говори за нас. Поповски околу Ричард реди многу женски улоги, кралици, сите редум осквернети во крвавата борба за тронот. Бојана Грегориќ Вејзовиќ како кралицата Маргарета оствари една од своите најдобри улоги, а во чекор ја следат: Дијана Видушин, Славица Кнежевиќ и Мартина Чвек. (Бојана Радовиќ, Верчерњи лист)

Премира „ СОНОТ НА ВИЛИЈАМ “  20.06.2018 ТДМ Скопје

 

      20.06.2018 во 19 часот во Н.У. Театар за деца и младинци.                                    Според делата на Вилијам Шекспир

Преводи и препеви од Богомил Ѓузел , Драги Михајловски и Георги Сталев

 

Адаптација на драмите , Кореографија и Режија :  Кренаре Невзати -КЕРИ

 

Играат :

Вилијам, дете – Бојан Кирковски

Мери, мајката на Вилијам  – Катарина Илиевска -Силјановска

Пук, шут кај Оберон – Симона Спировска

Коле/Пирам, другар на Вилијам и братот на Столе– Мики Анчевски

Санде/Тизба, другар на Вилијам – Мартин Јорданоски

Томе/Ѕид/Месечина, другар на Вилијам – Марија Ѓорѓијовска

Столе/Лав, другар на Вилијам и братот на Коле – Бојан Лазаров

Оберон, крал на самовилите – Бојан Лазаров

Титанија, кралица на самовилите – Наташа Петровиќ

Три Вештерки – Изабела Новотни, Ана Левајковиќ-Бошков, Емра Куртишoва

Ромео, син на Монтеки – Бојан Кирковски

Јулија, ќерка на Капулети – Наташа Петровиќ

Дворјани и војска / Капулети – Бојан Лазаров, Винета Дамческа Мојаноска

Дворјани и војска / Монтеки – Мартин Јорданоски, Марија Ѓорѓијовска

Коментатор – Мики Анчевски

Хамлет, принц на Данска, син на поранешниот и внук на сегашниот крал – Бојан Лазаров

Офелија, ќерка на Полониј – Наташа Петровиќ

Духот на кралот на Данска, татко на Хамлет – Винета Дамческа -Мојаноска

Актер / Гертруда, кралица на Данска – Катарина Илиевска –Силјановска

Актер / Крал – Винета Дамческа -Мојаноска

Актер / Клавдиј, кралот на Данска – Мартин Јорданоски

Малиот Дух – Марија Ѓорѓијовска

 

Изработка на костими : Љубица Велкова, Раде Василев; Изработка на кукли и реквизити :  Кирил Василев и Барбара Цвејиќ – Рив; Инспициент: Ѓуро Дракуловски;Тон мајстор: Ангел Hасковскич. Cветло мајстор: Оливер Ставрева; Шминка : Игор Петрески;  Декоратери :  Бујамин Селими , Јовица Видески  и  Мирсат Камбери

„Сонот на Вилијам“,
е драмски производ во потрага по старо-
новото фантастично пријателство на Шекспир со сите
генерации и во секое време-невреме.
Со оглед на фактот дека Шекспировото книжевно дело е
безвремено и универзално, разбирливо и блиско до сите луѓе
ширум светот, нема дилема дека и децата би знаеле да ги
препознаат и да ги почувствуваат најсуптилните емоции и
целата магија што ја нудат неговите ликови.
Потребата од комуникација меѓу Шекспир и децата е
неминовност. Соочувањето со него, доаѓа порано или
подоцна, но секако е неизбежно. Децата, несвесно,
секојдневно се среќаваат со неговите современи живи
„човечки реплики“ и животни ситуации, а нивната
универзалност само ја потврдува надвременската мисла на
Шекспир: „ Да се биде или не, прашање е сега“; „Царство за
коњ давам“; „ Красното е гнасно, а гнасното красно.“; Згасни,
згасни кандилце“; „В манастир, в манастир бегај“; „О Ромео,
о Ромео! Но зошто ти Ромео си?“; „Совеста нѐ прави сите
кукавици“; „Бидете силни во делата, како што сте силни во
мислите“…
Друг мотив за прилагодување на неговата единствена
книжевна оставина на перцепцијата на децата, е фактот што
последно такво претставување на Шекспир во Македонија е
направено пред повеќе од 30 години.
Водечката идеја, spiritus movens за претстава „Сонот на
Вилијам“: децата да „пораснат“ преку претставата, а
возрасните, макар за миг, да се вратат во детството.
Комичните и трагичните моменти се менуваат токму како и
во животот, како и во борбата меѓу доброто и злото. А, секоја
од сцените во претставата „Сонот на Вилијам“ е компонирана
како филмски кадар и следуваат една по друга како филмски
секвенци, како минијатури, токму како во сон.
  • За претставата се користени препеви и преводи од Богомил
    Ѓузел, Драги Михајловски и Георги Сталев на делата „Сон на
    летна ноќ“; „Ромео и Јулија“; „Магбет“ и „Хамлет“.
    Користењето музика од времето на Шекспир, како и друга
    класична музика е со цел децата да се запознаат и со
    прекрасните дела на големите композитори на класичната
    музика (P.Attaignant, J.Playford, W.A.Mozart, Purcell, G.Verdi,
    M.Mussorgsky).
    Овој жанр, наречен – фантазија, апелира не само на мислите
    и чувствата, туку и на фантазијата, на имагинацијата, на
    неочекуваните пресврти.
    Претставата „Сонот на Вилијам“ е посветена на театарски
    критичар и театролог, Иван Ивановски, меѓу другото
    пишувал за деца