Колку денешницата е предизвик за Андреј Цветановски како режисер?

Цветановски: Театарот е уметност која всушност најмногу се занимава, а и треба да се занимава со ОВДЕ И СЕГА. И тоа не само поради тоа што театарот е ефемерната уметност, уметност на мигот, туку и затоа што тој и се случува како рефлексија на она што ни се случува нам, било како индивидуи или пак во смисла на општествено опстојување. Токму од овој аспект театарот за мене, а верувам и за останатите е и мора да биде врвен предизвик.

Што правиш меѓу две воздивнувања или како живееш кога од Театарот ќе се вратиш во реалноста?

Цветановски: Се трудам што е можно побрзо да се вратам назад во него. Кога подлабоко, па и технички ќе размислиме ние кои се занимаваме со оваа уметност, половината од животот па и повеќе го поминуваме на проба. Затоа најмногу соодветствува самиот наслов на книгата на големиот Анатолиј Ефрос со наслов “Пробата-љубов моја” бидејќи создавањето претстава или театарски чин е она што ја носи радоста. Доколку не сме свесни за тоа, доколку не можеме да ја почуствуваме таа радост, тогаш ништо не сме направиле, па дури и кога резултатот е одлична претстава! Токму пробата е мојата подготовка за да можам да се снајдам меѓу двете воздивнувања.

Веќе може да се насети но каков театар сака Андреј човекот?

Цветановски: Андреј сака театар кој ќе го допре, ќе го насмее, но и ќе го натера да размислува и да се замисли. Во ова смисла театарот и животот се поврзани затоа најмногу ги сакам претставите на Александар Морфов. Тој е мајстор за да срочи цел еден живот во една претстава. Животот како и театарот не е црно-бел. Тој е склоп и мешавина на низа чувства, состојби и случувања. Морфов одлично знае исклучително тажната сцена да ја заврши како неверојатно комична. Тоа е всушност и животот-неверојатен понекогаш и апсурден сплет на тагата и радоста. Тоа ме фасцинира бидејќи сакам театар во кој има од се по малку, но целината е голема.

Дилемата, па и релацијата актер-режисер во смисла на тоа кој е во право е еднаква на онаа за кокошката и јајцето. Во ова смисла дали е вистина дека режисерите премногу филозофираат, а актерите само извршуваат или пак, другата страна на медалот вели дека спојот па дури и дружбата се неминовни?

Цветановски: Оваа релација во теоријата е едно, а во праксата е сосема нешто друго. Носејќи ја идејата ние режисерите нормално е малку повеќе да филозофираме, но и актерите знаат тоа да го прават. Впрочем и Станиславски рекол: “Кога на актерот не му се работи тој теоретизира”. Нормално, по малку и се шегувам со ваквиот одговор. За мене релацијата е еднаква на татко и син, односно на поголем и помал брат. Ние поголемите браќа сме оние кои треба актерите да ги анимираме да создадеме атмосфера за работа и нормално да ги убедиме дека тоа што го работат е за доброто на претставата! Ние, татковците треба на децата актери да им создадеме играчки, макар и само мисловни и да ги оставиме да си играат како знаат и умеат. Доколку се постигне таа симбиоза на реализирана идеја со беспрекорната актерска енергија, тогаш добриот резултат е неминовен. Се разбира овој резултат е невозможен доколку нема дружба меѓу нас.

Колкаво е бремето наречено уметнички директор?

Цветановски: Пред се, јас тоа не би го нарекол бреме бидејќи мојата “улога# е да создадам атмосфера и што повеќе да се вклучам во анимацијата на публиката. Како на режисер ова првото воопшто не ми создава проблем, а горд сум што на повеќето наши претстави има многу публика на возраст од 20-30 години што значи младите се враќаат во театарот што не така одамна кога јас бев средношколец и не беше случај, освен кога преку училиште не тераа да одиме на претстава. Се разбира покрај овие две работи битно е да се избере добар текст, добар режисер и екипа. Ова се во еден дел и мои одговорности, а со оглед на тоа дека во нашиот театар претставите се гледаат, задоволен сум како се носам со тоа “бреме”.

Режисерската палка како неминовен пат те поврзува со прерано починатиот твој татко Владо Цветановски. Колку ти недостасува неговиот совет, поддршка, размисла, а и колку сметаш дека си наследил од него?

Цветановски: Понекогаш се “фаќам” дека и несвесно, се уште “крадам# од татко ми. Ми недостасува, тоа се подразбира, како во приватна, така и во професионална насока. Сметам дека покрај сличностите знам да бидам и многу поразличен од неговиот режисерски ракопис. Токму затоа многу ми фали неговиот коментар, разговорот со него разменувањето на мисли и размисли кои ги практикувавме често. Тоа особено го чувствувам по премиерите кои ги работам. Мислам дека би бил горд на моите две соработки со мојот помал брат кој од неодамна е и дипломиран актер. Она што го наследив од него е чувството, но и заложбата дека во театарот и за театарот се работи стопроцентно без никакви калкулации. Но, тој за мене е се уште тука пред се во моментите кога се обидувам да воспоставам имагинативен дијалог со него. Некогаш тоа ми успева некогаш не.

НТ Слоештица

Неодамна токму во Слоештица, демирхисарско место кое за многумина е многу слично на Маркесовото “Макондо”, се создаде народен театар!

“Се се случи многу спонтано, кога јас и уште четворица актери, меѓу кои и брат ми Дамјан, заедно со Исидор, Тони и Сергеј се најдовме без работа па решивме да направиме нешто без никакви средства, реквизити, сценографија и останатите пропратни театарски елементи, а “наоружани” со ентузијазам, енергија и идеја да направиме претстава! Така настана “приказните на заборавените предци#, а следствено на тоа и НТ Слоештица со претензија да стане уште една национална институција (се смее). По премиерата во Слоештица нашиот театар го продолжува својот сценски живот во Скопје на сцената на мојот матичен театар”, вели Цветановски.

(Б.Г.)