…Речиси се што може да се добие во државава го имам добиено, а оваа последната не дека ми недостасуваше во колекцијата, но секако е заокружување на мојот творечки пат. Затоа, посебно ми годи. А што се однесува до (не)сакањето на признанијата, јас велам дека тие секогаш се добредојдени и сите оние кои велат обратно се лажно скромни или пак, бараат некакво поинакво внимание. Наградата за животно дело е вредна за почит бидејќи моите колеги не само што не ме заборавиле, туку и решиле да го вреднуваат она што сум го сработил, вели за наградите популарниот Салко

Наместо мирни пензионерски денови, Вие се уште сте и тоа како присутни и на сцената и на големиот и на малите екрани. Дали тоа се должи на желбата за работа, пред се, во смисла на ново истражување или едноставно, не можете да се откажете?
– И едното и другото. Се пензионирав, да, но мојата работа не завршува со пензијата! Тоа чувство е присутно особено кај нас актерите, но и кај секој уметник, не само што се занимава со Театар… Тоа го прават сите на кои, едноставно, професијата им е живот. Тоа е случај и со мене. Јас имам среќа уште активно да играм, да ме бараат, како за во Театар, така и на филмот и телевизијата. Познато е дека актерот е актер се додека игра. Бидејќи луѓето од нашата фела се заинтересирани за мене, јас ќе бидам тука за нив.

Велат дека наградите најчесто не се точна верификација на сработеното, туку тоа се верифицира преку аплаузот, препознавањето на улица, славата… Што мислите вие за тоа?
– Што се однесува до наградите, речиси се што може да се добие во државава го имам добиено, а оваа последната не дека ми недостасуваше во колекцијата, но секако е заокружување на мојот творечки пат. Затоа, посебно ми годи. А што се однесува до (не)сакањето на признанијата, јас велам дека тие се секогаш добредојдени и сите оние кои велат обратно се лажно скромни или пак, бараат некакво поинакво внимание. За мене наградата за животно дело е вредна за почит бидејќи моите колеги не само што не ме заборавиле, туку и решиле да го вреднуваат она што сум го сработил.

Со оглед на Вашето искуство, можете ли да направите споредба на Театарот некогаш и сега?
– Никогаш не сум размислувал на таа тема, сум го работел она што ми е дадено како задача и сум се трудел секогаш тоа да биде сработено професионално од моја страна, без или со што помалку конфликтни ситуации, макар и да биле тие творечки, а како одговор сум ја барал оценката од публиката, која, за моја среќа, најчесто била позитивна, искажана најмногу преку аплаузот, но и во комуникација со луѓето кои ги среќавам. Во Театарот постојат стари/нови времиња. Времето е релативна категорија, а шансата е таа што треба да се користи во кое било време. Јас го користам креативното време најрационално што може.

Имате играно на турски, албански, ромски и македонски јазик. Дали еднакво се снаоѓате на сцената без разлика на јазикот кој го користите?
– Покрај тоа што мајчиниот ми е турски, јас еднакво добро ги говорам и албанскиот и македонскиот. Ромскиот не го знам, морав да го учам за ангажманот на Театарот Пралипе на Рахим Бурхан, но и него го совладав, пред се, како професионална задача. Интересно е што во текот на еден ден може да ми се случи да сретнам луѓе од сите три национални ентитети и нормално, со нив да разговарам на три јазици. Но, кога ќе заврши денот, кога сублимирам што е речено, размислувам за тоа што сум го рекол и што сум направил, а не на кој јазик сум го изговорил или сум го сторил тоа. Битно е да се разберете со луѓето без пречки, дури и не е битно колку јазици знаете и како ги владеете.

Импозантна актерска врвица
Актерот Салаетин Билал е еден од најактивните актери кај нас, застапен во сите аудиовизуелни медиуми, бидејќи според многумина, тој е ретка актерска фигура. Универзитетското образование го завршува во Скопје (1964), по што се вработува во турската драма при Театарот на народностите. Игра и во албанската драма во истиот театар. Забележителни се неговите ролји во Театарот на Ромите Пралипе и во други независни проекти. Истражувајќи го Театарот како личен предизвик или провокација, тој се обидува и како режисер, а потписник е на режијата на четири претстави. Има 70-ина театарски ролји на македонските професионални сцени, 40-ина телевизиски и филмски улоги, кои ја прават неговата кариера мошне респектабилна.

Како неодминливи се споменуваат ролјите: Себастијан од “Дванаесеттата Ноќ” од Шекспир, Јасон во “Медија од Еврипид”, слугата во “Слуга на двајца господари” , Ахмет Нурудин во “Дервишот и смртта”, Хасанага во “Хасанагиница” од Љубомир Симовиќ, Аздак во “Кавкаски круг со креда” Дон Жуан во истоименото дело на Молиер, Мустафа во “Писание” Алонсо во “Бура”… Неговиот лик е препознатлив и од сериите “Илинден”, “Белото циганче”, “Солунски патрдии”, “Тврдокорни”, “Македонски народни приказни”… Покрај многуте филмски остварувања, забележително е што популарниот Салко пред камерите е и во последните три филмови на Милчо Манчевски, каде што се одликува со извонредна моќ, но и сугестивност во креирањето на своите ликови. Добитник е на наградите за најдобро остварување на НТФ “Војдан Чернодрински”, за животно дело на истиот фестивал, наградата на град Скопје “13 Ноември”, државната награда “11 Октомври”, Специјална награда на македонскиот филмски фестивал “Астерфест” и уште многу други.
Сево ова актерската врвица на Салаетин Билал Салко ја чини импозантна.

Борче ГРОЗДАНОВ

САЛАЕТИН БИЛАЛ

(19 март 1942 – 10 мај 2018)

Студирал на Театарскиот конзерваториум во Истанбул, Турција, а во 1964 Од 1964 година работи во Турската драма при Театарот на народностите – сегашниот НУ Турски театар Скопје

каде со голема посветеност одигра голем број на улоги сè до пензионирањето во 2007 година, но и потоа беше ангажиран во проектите во продукција на Турскиот театар.

Паралелно играше и во претстави на Албанскиот театар, во

некогашниот Театар „Пралипе“, во независни проекти, во Македонскиот народен театар, во Драмскиот театар.

Седумдесет театарски ролји на македонските професионални сцени, четириесет телевизиски и филмски улоги ја одбележуваат неговата респектабилна кариера.

Посветен на театарот како личен предизвик тој се обидува и како режисер, потпишува режии на четири претстави, преведува драмски текстови и бил директор во еден период.

Актерски остварувања:

Себастијан (Дванаесетта ноќ, 1966), Врабец (Џумбус,1969), Јасон (Медеја, 1973), Слугата (Слуга на двајца господари, 1974), Хаџи Тома (Коштана, 1978), Хасанага (Хасанагиница, 1979), Омер (Омер и Мерима, 1979), Д. Б. (Дамокловиот меч, 1983), Хлестаков (Ревизор, 1985) Аздах (Кавкаски круг со креда, 1989), Кара Мустафа паша (Лудиот Ибрахим (1999), Дон Жуан (Дон Жуан, 2000), Максим Бродски (Р. Р.Р., 2001), Редарот во театарот (Министерот и јас, 2002), Вториот цариник (Куќа на граница, 2002), Ур Шабани (Гилгамеш, 2004), Алонсо (Бура, 2004),

Тересија (Цар Едип, 2004), игра во Тимон од Атина (копродукција на Народниот театар во Битола, Турската драма и Laboratorio Nove − Фиренца, Италија (2005), Џо Келер (Сите мои синови, 2012) Периплектомен (Војникот фалбаџија, 2014),  Пук (Сон на летната ноќ, 2015)

Во Детскиот театарски центар − Скопје во претставите Новиот сосед (2004) и Небо без рамка (2005), во Албанскиот театар играл во Полковникот птица (2007) и во Аквариум (2006). За Старецот во Аквариум ја доби наградата Златна маска на весникот „Вечер“ за најдобро актерско остварување на Охридското лето 2006.

Салаетин Билал ги добил наградите: наградата на списанието „Екран“ за најдобар актер во 1976 − за ликот на Ахмет Нурудин во Дервишот и смртта; 13 Ноември за Хаџи Трајко во Коштана (1977);

11 Октомври за А. Б. Во Дамокловиот меч (1983),

две награди „Војдан Чернодрински“ за Ахмед Нурудин (1976) и за Аздах во Кавкаски круг со креда (1990), награда за епизода „Димче Трајковски“за улогата на Нуман во претставата Стари фотографии (Прилеп, 1993) и наградата за животно дело (2014).

Салаетин Билал снима и филмови: Најдолгиот пат (1976), Пукајќи се троши олово и Време води (1980), Полноќно сонце (1982),

Македонска сага (1993), Зад непријателската линија и Ангели на отпад (1995), Џипси меџин (1997), Одмазда и Прашина (2001), Чекор пред времето (2003), Андер и Илузија (2004), Стапица (2006), Сенки (2007), Мајки (2010), Трето полувреме (2012), Балканот не е мртов (2013), Херој (2013) и До балчак (2014).

Голем број на ролји во телевизиски серии и драми: Волшебното самарче (1975), Итар Пејо (1977), Илинден (1982), Белото Циганче (1984), Солунски патрдии (1986), Тврдокорни (1988-1992), Македонски народни приказни (1994) и уште многу други.